در نگاه اول، فوتبال و کسب‌وکار به نظر دو دنیای کاملاً متفاوت می‌آیند، اما وقتی عمیق‌تر بررسی کنیم، شباهت‌های جالبی بین مدیریت تیم فوتبال و هدایت یک سازمان موفق وجود دارد. یکی از بحث‌های همیشگی در فوتبال، رقابت بین ستاره‌ها و ساختار تیم است؛ آیا موفقیت بیشتر وابسته به حضور یک ابرستاره است یا به سیستم قدرتمند و هماهنگ تیم؟ بررسی مسیر باشگاه رئال مادرید و کریستیانو رونالدو می‌تواند نکات ارزشمندی برای مدیران کسب‌وکارها داشته باشد.
ساختار؛ عامل ماندگاری رئال مادرید
رئال مادرید یکی از پرافتخارترین باشگاه‌های فوتبال جهان است؛ با بیش از یک قرن سابقه و ده‌ها جام اروپایی. اما راز ماندگاری این باشگاه صرفاً حضور بازیکنان مشهور نیست. از زین‌الدین زیدان و لوئیز فیگو گرفته تا رونالدو، همه ستاره‌ها در چارچوب یک سیستم منظم و فرهنگ تیمی مشخص عمل کرده‌اند.
در رئال، ساختار سازمانی و سبک مدیریتی تیم، همیشه بالاتر از توانایی‌های فردی بازیکنان قرار داشته است. حتی وقتی بزرگ‌ترین ستاره‌ها از تیم جدا می‌شوند، باشگاه همچنان به مسیر موفقیت ادامه می‌دهد. این تجربه، درس مهمی برای مدیران دارد: افراد حتی اگر بهترین باشند، بدون یک ساختار قوی، نمی‌توانند موفقیت پایدار ایجاد کنند.
• نکات حیاتی برای موفقیت در کسب‌وکارهای کوچک
رونالدو؛ قدرت برند فردی محدودیت‌ها دارد
کریستیانو رونالدو مثال بارز یک برند شخصی قدرتمند است. او نه تنها یک بازیکن عالی است، بلکه شخصیتی شناخته شده در سطح جهانی دارد؛ میلیون‌ها دنبال‌کننده، قراردادهای تجاری و تأثیرگذاری فراتر از زمین فوتبال، او را به یک برند تبدیل کرده است. با این حال، تجربه او نشان داد که قدرت فردی، هرچقدر هم بزرگ باشد، بدون تکیه بر یک سیستم سازمانی پایدار، دوام چندانی ندارد.
وقتی رونالدو رئال را ترک کرد و به باشگاه‌های دیگر رفت، موفقیت تیمی مشابه آنچه در دوران رئال داشت، تکرار نشد. این موضوع برای کسب‌وکارها نیز صدق می‌کند؛ حتی بهترین مدیر یا فروشنده بدون ساختار سازمانی قوی نمی‌تواند سازمان را نجات دهد.
بهترین مشاور رشد کسب و کار مشهد
قانون طلایی مدیریت: هیچ فردی نباید از سازمان بزرگ‌تر باشد
یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت مدرن، خطر وابستگی بیش از حد به یک فرد (Key Person Risk) است. بسیاری از شرکت‌ها با این مشکل مواجه هستند: فروش یا عملیات سازمان فقط زمانی پیش می‌رود که فرد خاصی حضور دارد، یا تمام مسئولیت‌ها روی دوش یک نفر است.
قانون طلایی مدیریتی می‌گوید: حتی اگر فردی فوق‌العاده باشد، او نباید از کل سیستم بزرگ‌تر شود. رهبران باید ساختاری بسازند که افراد بتوانند در آن رشد کنند، اما هیچ فردی جایگزین کل سازمان نشود. این موضوع تضمین می‌کند که سازمان در غیاب هر فردی، همچنان به مسیر موفقیت ادامه دهد.
چالش سازمان‌های ایرانی: وابستگی به نام‌ها
متأسفانه در بسیاری از شرکت‌های ایرانی، نام افراد از سازمان بزرگ‌تر است. عملکرد شرکت به حضور یک نفر وابسته است و نبود او به توقف یا کاهش کیفیت فعالیت‌ها منجر می‌شود. این موضوع ریشه در فرهنگ سازمانی و نبود تفکر سیستمی دارد.
تا زمانی که سازمان‌ها نتوانند به جای تمرکز روی افراد، روی ساختار و فرآیندها تمرکز کنند، مقیاس‌پذیری و پایداری کسب‌وکار تضمین نخواهد شد. رهبران آینده باید با برنامه‌ریزی منابع انسانی، ساختار عملکردی و تفکر سیستمی، سازمانی بسازند که قوی‌تر از هر فردی باشد.
گفت‌وگو با مدیران برتر در پادکست دوره رهبران فردا
از فوتبال تا کسب‌وکار: ساختار بساز، ستاره پرورش بده
تجربه اپل با استیو جابز یا تسلا با ایلان ماسک نشان می‌دهد که رهبر واقعی کسی نیست که خودش قهرمان شود، بلکه کسی است که سیستمی بسازد که قهرمان تولید کند. وقتی ساختار سازمانی به اندازه کافی قوی باشد، سازمان حتی بدون حضور رهبر هم مسیر رشد و موفقیت را ادامه می‌دهد.
به همین دلیل، مدیران باید به جای تمرکز صرف بر یافتن ستاره‌ها، ساختار و فرآیندهای قوی بسازند. کارکنان و مدیران می‌توانند برند شخصی خود را توسعه دهند، اما همیشه در مسیر رشد سیستم حرکت کنند.
در نهایت، همان‌طور که در فوتبال دیده‌ایم، هیچ ستاره‌ای از باشگاه بزرگ‌تر نیست. و در دنیای کسب‌وکار هم هیچ فردی، حتی اگر خارق‌العاده باشد، نباید از سازمان فراتر رود.
جمع بندی
۱. سیستم محور باشید، نه فرد محور: ساختار و فرآیندهای سازمانی همیشه اولویت دارند.
۲. برندسازی شخصی محدودیت دارد: حتی بهترین‌ها بدون تیم و سیستم، پایدار نمی‌مانند.
۳. خطر وابستگی به افراد کلیدی را مدیریت کنید: برنامه جانشینی و توسعه استعدادها را جدی بگیرید.
۴. فرهنگ سازمانی را تقویت کنید: سازمان باید بتواند مستقل از افراد موفق باشد.
۵. ستاره‌ها را در سیستم پرورش دهید: رشد فردی باید با رشد سازمان همراه باشد.
با دنبال کردن این اصول، کسب‌وکارها می‌توانند همچون باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال، به موفقیت پایدار و بلندمدت دست یابند و حتی در غیاب ستاره‌ها، مسیر خود را ادامه دهند.
- ۰۴/۰۸/۲۳